W żadnym innym polskim mieście tej wielkości nie znajdziecie tylu ciekawych miejsc. Chełmno świetnie oddaje pełnię powiedzenia, że małe jest piękne. Będąc w okolicach Torunia musicie koniecznie zajrzeć i tutaj.
Chełmno po raz pierwszy zobaczyłem dokładnie rok temu. Był chłodny, październikowy, opanowany przez gęstą mgłę, poranek. Chodziliśmy szukając jakiegoś miejsca, w którym można napić się kawy i zachwycaliśmy się tym magicznym widokiem białej substancji unoszącej się nad rynkiem. W końcu znaleźliśmy niewielką cukiernię z wielkim wyborem ciastek przeróżnych i aromatyczną kawą. Usiedliśmy przy szybie i patrzyliśmy na ludzi rozpływających się w chmurach.
W tym roku nie było mgły, która tworzyłaby niesamowity klimat. Zastąpiła ją okazja zobaczenia tego, co wcześniej pozostawało ukryte. A w Chełmnie naprawdę jest co oglądać.
To niewielkie, 20 tysięczne miasteczko zostało w tym roku okrzyknięcie jednym z 7 nowych cudów Polski. Cuda wybierali czytelnicy National Geographic Traveler i chociaż nie ze wszystkimi ich wskazaniami się zgadzam, to wybór tej małej perełki uznaję za wyjątkowo trafny.
Pierwotną nazwą Chełmna był Chołmien. Miasto jest położone na 9 wzgórzach i właśnie od wzgórza drzewiej zwanego chełmem, wzięło swoje imię. Chełmno jest więc dosłownie: osadą na wzgórzu.
Ale Chełmno jest miastem kilku imion. Niektórzy nazywają je Małym Krakowem, inni polskim Carcassonne, a jeszcze następni – kierując się sercem bądź marketingiem – miastem zakochanych. Według niepotwierdzonych źródeł Chełmno jest trzecim pod względem liczby zabytków (po Krakowie i Toruniu) miastem polskim. Z racji tego, że jest sporo mniejsze niż dwaj bardziej znani koledzy, to właśnie w tym miejscu liczba historycznych atrakcji na metr kwadratowy jest najwyższa w naszym kraju. A zabytki to nie byle jakie.
Jeśli jesteście fanami średniowiecza, to Chełmno będzie dla Was idealnym wyborem. Miasto leży około 40 kilometrów od Torunia, innej perły architektury gotyckiej (tyle, że trochę większej perły). W Chełmnie zobaczycie typowy dla średniowiecznych miejscowości układ urbanistyczny (zdjęcia z lotu ptaka wyglądają naprawdę świetnie), zwiedzicie aż 7 gotyckich kościołów i pospacerujecie przy murach miejskich, które są wyjątkowo dobrze zachowane. A im głębiej wejdziecie w to miasto, tym ciekawsze rzeczy zobaczycie.
Na przykład do zachodniej ściany ratusza przytwierdzony jest pręt chełmiński będący średniowieczną miarą długości. Ten, który wisi tam obecnie to skrupulatnie zrobiona, mierząca 4,35 metra, replika. Ot, kawałek metalu obarczony niezłą historią.
Robiąc kilka kroków w prawo traficie do gotyckiego Kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie – budowli, którą ukończono na początku XIV wieku. I chociaż architektura sakralna nie jest może moją ulubioną, to Farę zobaczyć warto z trzech powodów. Po pierwsze, wyposażona jest w wieżę z tarasem widokowym, z którego można popatrzeć na miasto. Po drugie, w kościele spoczywają szczątki świętego Walentego, czyli patrona zakochanych. Chełmno postanowiło wykorzystać je marketingowo i od kilku lat walentynki w mieście obchodzi się z prawdziwym przytupem. Po trzecie u wejścia kościoła wisi głowa jelenia pełniąca funkcję wilgotnościomierza i jest czymś, czego nie widziałem w żadnym innym miejscu.
Onegdaj Chełmno było ważnym punktem regionu. To właśnie od Chełmna swoją nazwę wzięło prawo chełmińskie, średniowieczne prawo lokacyjne wzorowane na Magdeburskim, na podstawie którego zakładano miasta w (dzisiejszej) północnej Polsce. Na podstawie tego prawa w 1233 roku założono właśnie Chełmno oraz Toruń. Jednak osady na tych terytoriach istniały już wcześniej.
Po dobrobytach średniowiecza Chełmno zaczęło upadać i straciło swoją pozycję ważnego ośrodka gospodarczego. Obecnie jego wartość znowu rośnie i Chełmno szerze zachwyca. Wciąż jeszcze brakuje tam restauracji, knajpek i kawiarni. Miejmy nadzieję: na razie, bo ostatnie turystyczne pozytywne zamieszanie wokół tego miasteczka może spowoduje napływ nowych, rządnych historii, turystów.
