Malbork – zamek, który robi wrażenie

Rzadko kiedy zdarza się, by jedna budowla miała do zaoferowania więcej atrakcji niż niejedno miasto. Z drugiej strony niewiele jest konstrukcji tak rozległych, jak zamek w Malborku. Dlaczego twierdza krzyżacka jest miejscem, które każdy powinien zobaczyć przynajmniej raz w życiu?

Zamek w Malborku jest miejscem, które chciałem odwiedzić od lat. Ale zawsze udawało mi się znaleźć powód, by przełożyć termin wizyty. I tym najczęstszym wcale nie była odległość (chociaż pośrednio to ona wspierała tłumaczenie). Było nim przekonanie, że przecież nadarzy się kolejna okazja, a dane miejsce nie zniknie w ciągu nocy z powierzchni ziemi.

Jak błędne jest to myślenie mogliśmy się przekonać, gdy w mediach gruchnęła wiadomość, że maltańskie lazurowe okno już nie istnieje. Natura i czas co rusz przypominają nam, że nic nie jest nam dane raz na zawsze.

Wydaje się, że z zamkami jest trochę inaczej. Postawiona w przemyślanym miejscu i zadbana budowla powinna być bardziej wytrzymała niż twór natury. Nawet pisząc te słowa nie do końca potrafię w nie jednak uwierzyć, a ich ułudę potęgują zdjęcia Malborka zrobione po II Wojnie Światowej. Jedno z nich można zobaczyć przed wejściem do Zamku. Skala zniszczeń tego miejsca była ogromna.

Dziwnym trafem przeoczyliśmy ten widok rozpoczynając wędrówkę po Malborku i zauważyliśmy zdjęcie, gdy opuszczaliśmy zamek. Dosłownie wbiło nas w ziemię i aż przystanęliśmy przytłoczeni ogromem zniszczeń.

A nie było to pierwszy raz, gdy największy średniowieczny zamek Europy mógł zniknąć z powierzchni ziemi.  W latach 1772-1816 budynek został zdewastowany przez Prusaków, a jego odbudowa trwała aż do wybuchu II Wojny Światowej. Już po 6 latach prace musiały wystartować ponownie. Na szczęście ogromny trud budowniczych opłacił się i dzisiaj nad Nogatem stoi zamek, który jest tylko 2 razy mniejszy niż cały Watykan.

Wiedziałem, że Zamek w Malborku jest wielki, ale jego rozmiary przerosły moje wyobrażenia. Nie byłem w stanie objąć wzrokiem całej, rozległej budowli. Jeśli będziesz jechać do Malborka od strony autostrady A2, budowlę zobaczysz jeszcze przed przekroczeniem rzeki. Ceglane mury ciągną się po lewej stronie zajmując ogromną powierzchnię.

Z bliska zamek robi jeszcze większe wrażenie. Nawet poza sezonem kręci się tam wielu turystów (nie tylko z Polski). Nie chcę nawet myśleć, jaki tłok musi tam panować w wakacje.

Wstęp na przedzamcze jest darmowy. Jeśli jesteś w okolicach Malborka, masz 30 minut i zastanawiasz się, czy warto podjechać na krótki spacer po zamku pamiętaj, że za darmo poznasz tylko niewielką jego część i wrócisz z poczuciem niedosytu. Dostaniesz kostkę czekolady, a reszta tabliczki będzie leżała na wyciągnięcie ręki. Skusisz się? My, gdy tylko zobaczyliśmy rozległe mury, zdecydowaliśmy, że spacer dookoła to za mało i musimy zajrzeć do środka.

Mimo że jestem typem wybitnie niemuzealnym, to spacer po zamku sprawił mi wiele przyjemności. Głównym powodem było to, że nie musiałem czytać nudnych, encyklopedycznych not znajdujących się przy eksponatach. Każdy zwiedzający może wybrać odkrywanie zamku z żywym przewodnikiem lub audio-przewodnikiem (obie opcje wliczone w cenę biletu – na zamek bez żadnego przewodnika wejść nie można). My wybraliśmy opcję audio. Zostaliśmy wyposażeni w słuchawki i urządzenie, które  było skomunikowane z zamkiem. Naprawdę genialna zabawka. Na wyświetlaczu mogliśmy podejrzeć drogę, gdy nie wiedzieliśmy gdzie iść, a lektor zawsze wiedział, w jakiej jesteśmy sali. Cudowna jest ta technologia. Czekam tylko na dzień, w którym na zamku pojawi się rozszerzona rzeczywistość.

Podróż przez kolejne części kompleksu zaczyna się na przedzamczu, prowadzi przez Zamek Średni, a kończy się w Zamku Wysokim. Decydując się na wyprawę z audio przewodnikiem zarezerwuj sobie minimum dwie godziny (chociaż wtedy nie uda Ci się zobaczysz wszystkich atrakcji, jakie oferuje Malbork). Jasne, że możesz zrzucić słuchawki i poznawać zamek na własną rękę, ale prawdopodobnie przegapisz kilka ciekawych miejsc i z dużym prawdopodobieństwem zgubisz się.

Zastanawiałem się, która część zamku i mieszczącego się w nim muzeum spodobała mi się najbardziej. Duże wrażenie robi mroczna kaplica grobowa św. Anny, za którą znajduje się zakonny cmentarz. Na pewno dość interesującym miejscem jest też Gdanisko (powiedzmy: wieża toaletowa), do którego prowadzi długi korytarz, a jego przeznaczenie symbolizuje diabełek znajdujący się na początku drogi. Ale częścią, która wzbudza największy respekt jest Wielki Refektarz – ogromna, jasna i wysoka sala, której sklepienie podpierają trzy filary mogła pomieścić nawet 400 gości. Stojąc w refektarzu czułem się jak mrówka i pewnie w taki sam sposób czuli się goście odwiedzający Wielkiego Mistrza Zakonu.

Nie pamiętam, kiedy ostatnio byłem tak zachwycony jakimś miejscem. Słyszałem wiele na temat malborskiej twierdzy, wielokrotnie widziałem też zdjęcia zamku, ale ani opowieści, ani fotografie nie oddają nawet 10% rzeczywistości. Dopiero gdy staniesz u wejścia zrozumiesz, jakie to jest wielkie i jakie to jest stare.

Jeśli zastanawiasz się, czy odwiedzić Malbork poza sezonem, w miesiącach zimowych, to musisz pamiętać o tym, że nie zobaczysz rozkwitającego ogrodu różanego, nie zwiedzisz zamku nocą i nie załapiesz się na spektakl łączący światła i dźwięki. Unikniesz za to turystów i zwiedzisz twierdzę bez przeciskania się przez gromady odwiedzających. Chyba najlepszym pomysłem jest wrócić do Malborka i odkryć go po raz drugi, trzeci, czwarty.  Zaskakujące, że jeden budynek – niczym Florencja, Kraków czy Barcelona – potrafi zachęcić do powrotu i odkrycia tego, czego nie dowiedziałeś się przy wcześniejszej wizycie.

Byliście w Malborku? Jak wrażenia? A może inna twierdza zrobiła na Was większe wrażenie? Z tego, co wiem bajeczne są też zamki w Mosznej i w Gniewie. Potwierdzicie? Zaprzeczycie? Podyskutujmy w komentarzach.

Podziel się wpisem: